Η κάλπικη λίρα

«Η κάλπικη λίρα» είναι μια ταινία γυρισμένη το 1955 υπό την σκηνοθεσία του Γ. Τζαβέλλα. Ο ολόκληρος ο τίτλος της, που είναι «Η ιστορία μιας κάλπικης λίρας», περιγράφει ακριβώς το θέμα· ο θεατής θα παρακολουθήσει την πορεία από τη δημιουργία της, καθώς και πώς επηρεάζει τις ζωές των ανθρώπων που την αποκτούν.
Η ταινία χωρίζεται σε τέσσερα σκετς που έχουν ως κοινό στοιχείο την κάλπικη λίρα. Ένας χαράκτης παρασύρεται από την απληστία και αποφασίζει να παράγει μεγάλη ποσότητα από αυτές. Δεν καταφέρνει όμως να φτιάξει παρά μόνο μία, αφού φοβούμενος την αστυνομία καταστρέφει το εργαστήρι του. Η μοναδική αυτή ψεύτικη λίρα ξεκινάει το ταξίδι της και πέφτει στα χέρια ενός ζητιάνου, ο οποίος, περνώντας μια βραδιά πάθους, την χάνει. Θα τη βρει στη συνέχεια μια φτωχή κοπέλα που ζει με τον πατέρα της σ´ ένα διαμέρισμα, έχοντας έναν πιεστικό σπιτονοικοκύρη. Στο τέλος, τη λίρα θα αποκτήσει ένα νιόπαντρο ζευγάρι, που θα προσπαθήσει να στηρίξει την ευτυχία του σε αυτή, αλλά χωρίς επιτυχία.
Και στις τέσσερις ιστορίες βλέπει κανείς πώς οι χαρακτήρες προσπαθούν να βασίσουν τη ζωή τους στο χρήμα, το οποίο -τι ειρωνεία- είναι πλαστό. Όμως κανείς δεν αποκτά αυτά που ονειρεύεται πως θα του προσφέρει η λίρα: ούτε πιο ευτυχισμένοι έγιναν, ούτε πιο πλούσιοι. Ένας κοινός αφηγητής περιγράφει τα τέσσερα μέρη και έτσι τα ενώνει σε μια ενιαία ταινία. Στο τέλος λέει χαρακτηριστικά «Ο παράς είναι πάντα κάλπικος», που αποτελεί και το κεντρικό μήνυμα της ταινίας· πως δηλαδή ο πόθος για πλούτο οδηγεί τους ανθρώπους σε μια «κάλπικη» ζωή.
Αυτό ανακαλύπτουν και οι πρωταγωνιστές, γι' αυτό στο τέλος καταλαβαίνουν το λάθος τους και μετανιωμένοι εμφανίζουν μια ανθρώπινη πλευρά του χαρακτήρα τους. Έτσι, αποδεικνύεται πως όσο κι αν παρασυρθεί κανείς, πάντα υπάρχει ο αληθινός εαυτός του.